به نقل از «قدس آنلاین»

کارشناسان بر ضرورت پیگیری اسناد بهداشت و درمان در برنامه هفتم توسعه تأکید می‌کنند؛ وعده‌های بر زمین مانده نظام سلامت در برنامه‌های توسعه

تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۴۴۱۴۰

برخی کارشناسان معتقدند بسیاری از برنامه‌های تحول نظام سلامت در برنامه‌های توسعه پیشین به‌ویژه برنامه ششم بر زمین مانده و نتوانسته‌اند زمینه‌ساز تحقق اسناد بالادستی در نظام سلامت باشند.

تکالیف بر زمین مانده

عضو سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه قانون‌گذار چهار تکلیف عمده را در اسناد بالادستی شامل سیاست‌های کلی نظام سلامت، ابلاغیه رهبر معظم انقلاب، قانون‌های برنامه توسعه و قانون بیمه همگانی تکلیف کرده، می‌گوید: در این تکالیف مشخص شده بود در وهله نخست، پرونده الکترونیک سلامت برای همه ایرانیان تشکیل شود، البته نه آن چیزی که به عنوان نسخه الکترونیک وجود دارد بلکه باید سطح‌بندی خدمات و همچنین نظام ارجاع و پزشک خانواده به‌طور کامل عملیاتی شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بشیر خالقی در گفت‌وگو با قدس اظهار می‌کند: براساس برنامه ششم قرار بود نظام ارجاع بیمار اجرایی شود اما فقط در دو استان فارس و مازندران آزمایشی انجام شد که رضایت‌بخش نبود، باید سطح‌بندی تمامی خدمات تشخیصی و درمانی براساس راهنماهای بالینی انجام می‌شد که نشد، ضمن اینکه نسخه الکترونیک باید فراگیر می‌شد، بنابراین تقریباً می‌توانیم بگوییم هیچ‎ کدام از این برنامه‎ها به عنوان احکام اصلی برنامه ششم در حوزه سلامت اجرایی نشده و تنها در بخش‎هایی مثل نسخه الکترونیک اقداماتی داشته‎‌ایم که آن هم فراگیر نبوده و هنوز نسخه کاغذی در بسیاری از مراکز رواج دارد.

وی تأکید می‌کند: راهنمای بالینی باید تدوین و ابلاغ می‌شد تا قیمت واقعی خدمات پزشکی محاسبه و ابلاغ شود؛ اگر مجموعه این چهار مورد اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات کوچک و بزرگ در حوزه سلامت برطرف خواهد شد.

وی یکی از ضعف‌های نظام سلامت را تصمیمات جزیره‌ای در این نظام می‌داند و ادامه می‌دهد: گرچه وزارت بهداشت باید پاسخگوی سلامت مردم باشد ولی اختیارات و مسئولیت‌های این وزارتخانه متوازن نیست.

حوزه سلامت از دهه۷۰ به بعد مسیر منسجمی را طی نکرده و در هر مقطعی به سمتی رفته است؛ علت این موضوع این است دکترینی برای اداره نظام سلامت در کشور وجود ندارد؛ حتی در اجرای برخی طرح‌ها که کپی طرح دیگر کشورها بوده نیز موفق نبوده‌ایم و سیاست‌گذاران حوزه سلامت، این طرح‌های کپی شده را نیز به نفع ذی‌نفعان حوزه سلامت تغییر داده‌اند.

از زمان برنامه‌های چهارم توسعه قرار بود هزینه‌های درمانی مردم کم شود، اما هنوز این اتفاق نیفتاده و کسب رضایت مردم همیشه در حد حرف باقی مانده است. باید از تجربه درمان کشورهای موفق استفاده کنیم، اینکه چگونه این کشورها وجود جمعیت بالایی که داشته‌اند اما در زمینه نظام سلامت جامعه خود موفق بوده‌اند.

وعده واقعی شدن سرانه بهداشت و درمان

عضو سابق کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به اینکه سال‌هاست بحث بر سر واقعی شدن سرانه بهداشت و درمان یکی از مباحث مهم این حوزه است، عنوان می‌کند: سال‌هاست مسئولان و وزیرانی که می‌آیند و می‌روند، وعده کاهش هزینه‌های درمان را به مردم می‌دهند اما مردم با وجود بیمه‌ها نزدیک به ۷۰درصد هزینه‌های درمانی را از جیب خود پرداخت می‌کنند و این ارتباط پولی پزشک و بیمار پیامدهای سوء دیگری مثل زیرمیزی‌ها، رشوه‌ها و... را نیز به دنبال داشته است.

خالقی گرچه افزایش تعرفه‌ها در نظام سلامت را کاملاً عادی می‌داند اما می‌گوید: این وظیفه دولت است که بار مالی درمان را از دوش مردم بردارد، وقتی تورم افسارگسیخته است چاره‌ای جز افزایش تعرفه‌های پزشکی نیست؛ در واقع اگر سرانه بهداشت و درمان واقعی باشد، دیگر با افزایش تعرفه پزشکی فشار اقتصادی آن بر دوش مردم نمی‌افتد.

وی ادامه می‌دهد: ما سال‌ها پیش باید شرایطی را فراهم می‌کردیم که ارتباط مالی پزشک و بیمار قطع شود و در این بین، بیمه‌ها هزینه ‌ها را تقبل کنند؛ اما از آنجا که بیشتر پزشکان با بد حسابی بیمه‌ها مواجه می‌شوند، بیمه کارایی خود را از دست می‌دهد و شرایط این‌طور می‌شود که بیشتر هزینه درمان بر دوش بیمار می‌افتد.

خالقی در ادامه به طرح تحول سلامت هم اشاره می‌کند و می‌گوید: در این طرح، هزینه‌های هنگفتی صرف بهداشت و درمان شد، اما موضوع مهمی که فراموش شده؛ کنار گذاشتن بخش پیشگیری و اختصاص همه بودجه‌ها به بخش درمان است؛ مگر می‌شود ما همه هزینه‌ها را صرف بخش درمان کنیم، از آموزش مردم درخصوص تغذیه، ورزش، کاهش استرس‌ها، فعالیت‌های روزمره و... غافل شویم و انتظار معجزه در بخش بهداشت و درمان را داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اشکال عمده وضعیت سلامت و بهداشت و درمان در کشور، ساختاری است، عنوان می‌کند: برای رسیدن به این نقطه باید مشکلات را بشناسیم و آن‌ها را برطرف کنیم، اینکه منابع دست یکی باشد و سیاست‌گذاری‌ها را دیگری انجام دهد؛ اینکه نظام پزشکی تعرفه خودش را داشته باشد و هر وزارتخانه برای خودش یک بیمارستان و یک درمانگاه داشته باشد و هر کدام هم تعرفه‌ها و قراردادهای خاص خودشان را داشته باشند دردی را درمان نمی‌کند.

ضرورت دیدگاه درست درباره سلامت

متخصص سلامت و ایمنی در دانشگاه تهران هم با تأکید براینکه یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که می‌توان در برنامه‌های کلان کشور دربخش سلامت پیش‌بینی کرد، استقرار دیدگاه درست درباره سلامت است، می‌گوید: همچنین ساختارهای درست برای ایجاد این برنامه‌ها و نیز وارد کردن بخش‌های خصوصی و تجاری در تأمین برنامه‌های نظام سلامت می‌تواند یکی از راهکارهای کسب رضایت مردم باشد.

علی اعظم سُلگی ادامه می‌دهد: البته درحیطه سلامت، بخش خصوصی دغدغه‌مندی که بیشتر به فکر مردم و نظام سلامت جامعه باشد و به آن معنایی که بتواند برای نظام سلامت ما مفید باشد، نداریم، این درحالی است که دولت در نگاه کلانش در برنامه‌های توسعه‌ای می‌تواند فضا و عرصه را باز بگذارد تا تجارت ما هم تجارت سلامت‌محور باشد.

وی می‌گوید: زمانی که فرهنگ‌سازی می‌کنیم، سیاست‌های کلان و برنامه‌های عمده ما در نظام سلامت باید این باشد که بستر برای همه عرصه‌های توانمند وجود داشته باشد و در اثرگذاری مثبت به‌ویژه در ساختار سلامت کشور نقش داشته باشند.

این کارشناس حوزه بهداشت و درمان با انتقاد از اینکه ارتباط معناداری بین دانشگاه‌ها و مجامع علمی ما با نظام سلامت وجود ندارد و این وظیفه دولت است که در سیاست‌گذاری‌های خود در ساختارهای کلان پیش‌نویس‌هایی را داشته باشد، تأکید می‌کند: درحال حاضر دانشگاه‌های متعددی در کشور در زمینه پزشکی زیر نظر وزارت علوم و علوم پزشکی داریم پس در بخش علمی عقب‌ماندگی نداریم، شمار متخصصان و بزرگان پزشکی ما نشان می‌دهد جایگاه علمی‌مان بسیار مناسب است، اما پیوند معناداری بین نظام علمی ما با حوزه‌هایی که تأمین‌کننده نظام سلامتمان هستند وجود ندارد.

نظارت‌ها مطابق با اسناد بالادستی نیست

سُلگی با تأکید براینکه اساسی‌ترین چالش ما این است تصمیم‌گیری‌ها، نظارت‌ها و اجرا در حوزه سلامت مطابق اسناد بالادستی و قوانین انجام نمی‌شود، اظهار می‌کند: چالش اصلی ما در خصوص سلامت از نگاه کارشناسان این است کشور ما همچنان درمان‌محور است و اولویت و دغدغه مدیرانی که برای حوزه سلامت انتخاب می‌شوند از ابتدا و تاکنون در پیشگیری از بیماری‌ها و در باب ارتقای سلامت نبوده و در راستای افزایش امید به زندگی عمل نکرده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: بین رضایت مردم از بخش بهداشت و درمان با آنچه باید باشد با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌شود فاصله بسیار زیادی وجود دارد، این فاصله را باید در مدیریت این موضوع جست‌وجو کرد، یعنی باید دید اعتباراتی که در این بخش آمده، چگونه صرف شده و می‌شود.

درحال حاضر عمده مسئله مردم مربوط به اقتصاد سلامت است و اینکه نگاه می‌کنند تعرفه‌های نظام سلامت زمانی چقدر است و بیمه‌ها چقدر پوشش درمان انجام می‌دهند.

نیازسنجی صحیحی از این موضوع انجام نشده و سرانه‌هایی که قرار است در بخش بهداشت و درمان و در بخش توزیع دسترسی به پزشک و دسترسی به انواع متخصص‌ها و اینکه در شهرهای مختلف دسترسی مردم به چه متخصص‌هایی باشد، وجود ندارد.

منبع: روزنامه قدس

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: اسناد بالادستی بهداشت و درمان ادامه می دهد نظام سلامت وجود ندارد حوزه سلامت هزینه ها تعرفه ها بیمه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۴۴۱۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برنامه بهبود سلامت شهری در ایران/ تعامل مدیریت شهری با نظام سلامت

به گزارش خبرگزاری مهر، در نخستین نشست گروه ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۳، ضمن بررسی سند حمایت طلبی بهبود سلامت شهری، بر لزوم تغییر نگاه مدیران شهرداری‌ها در سطح کشور به حوزه سلامت شهری تاکید شد.

عباس استاد تقی‌زاده عضو گروه ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی و دانشیار سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم پزشکی تهران، در معرفی سند حمایت طلبی بهبود سلامت شهری فرهنگستان علوم پزشکی، ضمن تاکید بر تغییر و اصلاح دیدگاه مدیران شهری در سطح کشور و به طور خاص در شهرداری تهران نسبت به حوزه سلامت شهری، گفت: در این حوزه باید از نگاه فیزیکی به مقوله سلامت عبور کرد و ساختارهای مناسب در جهت اجرای برنامه‌های هدفمند برای سلامت شهری هدف‌گذاری شود. این سند در کمیته مخاطرات محیطی گروه علمی ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی تهیه شده است.

وی افزود: رشد شهرنشینی و تغییر اقلیم در کنار سایر عوامل در زمره عوامل اجتماعی سلامت محسوب می‌شوند و این در حالی است که مرکز سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای سلامت شهری (urban health) بیکاری، فقر، خشونت و برخی از عوامل دیگر را نیز جز عوامل تعیین کننده سلامت شهری معرفی کرده است.

تقی‌زاده افزود: این مرکز برنامه‌ریزی برای داشتن شهر سالم را مورد بررسی قرار داده است که در آن بسیاری از عوامل شهری مؤثر بر سلامت از جمله دسترسی شهری، شبکه حمل و نقل و…، را جز آن دسته قرار داده است.

عضو گروه ارتقا سلامت فرهنگستان ادامه داد: طبق آمار بانک جهانی، زاغه‌نشینی و اسکان غیررسمی از مهم‌ترین تهدیدات سلامت شهری در کشورهای در حال توسعه خواهد بود که در ایران نیز هم اکنون برخی از کلانشهرها حدود ۲۰ تا ۲۹ درصد جمعیت، مبتلا به این معضل هستند.

دانشیار سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم پزشکی تهران اذعان داشت: در سال ۲۰۰۸ برای نخستین بار جمعیت شهرنشینی جهان از ۵۰ درصد عبور کرد و انتظار می‌رود در سال ۲۰۳۰ این رقم در جهان به ۶۰ درصد برسد و در ایران نیز در حال حاضر این رقم، ۷۲ درصد را نشان می‌دهد.

تقی زاده خاطرنشان کرد: پایش و رصد بیماری‌های واگیر و ارتقا سلامت کودکان از جمله زمینه‌هایی است که مدیریت شهری می‌تواند به آن بپردازد. همچنین مسائل فرهنگی و جهان‌بینی شهروندان در کنار عوامل‌محیطی در بحث سلامت شهری حائز اهمیت است و پژوهش‌های ما نیز نشان می‌دهد، قوانین شهرداری‌ها سال‌های ۱۳۷۵ و ۱۳۷۹ تکالیف متعددی را برای شهرداری‌ها مشخص کرده است و جزئیاتی همچون سرویس‌های بهداشتی را نیز در آن لحاظ کرده است و شهرداری‌ها را مسئول سلامت شهری می‌داند اما این مهم در عمل اجرا نشده است.

تقی زاده تاکید کرد: برنامه بهبود سلامت شهری در ایران با ملاحظه چالش‌ها، راهبردها، مأموریت‌ها و اقدامات اجرایی در گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم پزشکی اکنون تبدیل به یک سند جامع شده است.

وی، تغییر الگوی بیماری‌ها، ضعف در توجه به شاخص‌های سلامت در بخش‌های مختلف توسعه شهری و تراکم بالای جمعیت به خصوص در سکونت‌گاه‌ها، عدم توسعه پایدار فرهنگ سلامت و دیگر عوامل را از جمله چالش‌های سلامت شهری در ایران دانست و افزود: شهرداری‌ها باید بپذیرند که در برنامه‌ریزی‌های خود توانمندسازی شهروندان را در جهت ارتقای سلامت خود لحاظ کنند و اقدامات مثبت انجام شده را توسعه و تداوم بخشند و در این راستا شهرداری می‌تواند در حمایت از برنامه جامع مراقبت‌های سلامت ایران (primary health care) PHC نقش مهمی را ایفا کند و در این راستا می‌توان اختیارات کنونی وزارت بهداشت را در زمینه PHC به آموزش و پرورش و مدیریت کلان برنامه‌ریزی شهری و شهرداری‌ها واگذار کرد.

تقی زاده به بحث سلامت روان اشاره کرد و گفت: امروزه در دنیا بحث روان‌شناسی شهری (urban psychology) مطرح شده است که در آن زیباسازی شهری و دسترسی به خدمات سلامت روان هم دیده می‌شود و باید در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد و در بحث مدیریت شهری علاوه بر شهرداری‌ها، وزارت کشور، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و بسیاری از دیگر نهادها نیز اهمیت خواهند یافت و در حوزه‌هایی مانند سلامت روان، مشکلات بنیادی باید در سطح کلان مدیریت شود و وقتی چسبندگی اجتماعی (Social Connectedness) در شهرها کاهش یافته است، سلامت روان را نمی‌توان فقط با راه‌اندازی درمانگاه‌ها مدیریت کرد.

در این نشست، علیرضا مصداقی‌نیا عضو گروه ارتقا سلامت فرهنگستان نیز گفت: پیشنهاد کنونی ما این است که یک مرکز جامع بهداشت شهری در پایتخت تهران به عنوان یک پیکره منسجم این امکانات گسترده را با هم هماهنگ کند که با هم‌افزایی بهترین نتیجه حاصل شود و این الگویی برای مدیریت شهری در کشور خواهد بود.

وی ادامه داد: شهرداری تهران در حال حاضر ۲۰ درمانگاه‌ها و اورژانس مستقل و ۴۰۰ واحد سازمانی را شامل بیمارستان و داروخانه در اختیار دارد که هریک کار خود را انجام می‌دهند و با نگاه درآمدزایی در سطح شهرها، خدمت ارائه می‌دهند.

مصداقی نیا خاطرنشان کرد: جزایر جداگانه فعال در زمینه سلامت شهری توسط ۳ دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری‌ها، قوه قضائیه، ارتش و دانشگاه آزاد اسلامی در پایتخت وجود دارند که ذیل مدیریت یکپارچه و جامع سلامت شهری می‌توان خدمات کمی و کیفی آنها را ارتقا داد.

سپس حسین ملک افضلی عضو پیوسته فرهنگستان و عضو گروه ارتقا سلامت گفت: مفهوم سلامت و اجرای خدمات آن، باید مفهومی جامع نگر در نظر گرفته شود و در واقع سلامت همه جانبه مدنظر باشد که با آموزش مدیران تا حدی قابل تحقق است. توسعه دوره‌های کارشناسی ارشد بهداشت (MPH) را در سطح گسترده در وزارت بهداشت و نهادهای دیگر مرتبط با سلامت می‌توان تا حدی در تغییر دیدگاه مؤثر دانست.

در ادامه این نشست، محمد حسین تقدیسی عضو گروه ارتقا سلامت نیز به استفاده از ظرفیت سمن‌ها یا سازمان‌های مردم نهاد یا NGO ها اشاره کرد و بیان داشت: شناسایی افراد توانمند بازنشسته به عنوان نیروهای داوطلب که ظرفیتی ارزشمند در ارتقای سلامت را پدید می‌آورند؛ مصادیقی از تغییر رویکرد شهرداری تهران است که باید در کنار نکات فوق در نظر گرفته شود.

وی افزود: اگر تمام این ظرفیت‌ها با همدیگر دیده نشوند و بخش‌هایی از راهکارهای حمایت طلبی محقق نشوند، تنها با آموزش سواد سلامت به مردم مسائل کنونی حل نخواهد شد.

در پایان نشست، تقی‌زاده با جمع‌بندی مباحث گفت: دو دیدگاه کلی وجود دارد، اینکه باید تغییر نگاه مدیران شهری رخ دهد و در مقابل نیز وزارت بهداشت با نگاه مشارکتی از ظرفیت‌های شهرداری استفاده کند و برای تحقق این دو ایده در کنار همدیگر، باید نظامی علم محور همراه با عمل طراحی شود.

کد خبر 6089333 حبیب احسنی پور